Η 10η Δεκεμβρίου δεν αποτελεί απλώς μια ημέρα σημειωμένη στο ημερολόγιο αλλά μια παγκόσμια υπενθύμιση ότι κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως καταγωγής, φύλου, θρησκείας, κοινωνικής τάξης, πολιτικών πεποιθήσεων ή άλλων χαρακτηριστικών, διαθέτει εγγενή και απαραβίαστα δικαιώματα. Είναι η ημέρα που η διεθνής κοινότητα γιορτάζει την Παγκόσμια Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ένα ιστορικό κείμενο που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948 και που έκτοτε αποτέλεσε θεμέλιο για την παγκόσμια πορεία προς την αξιοπρέπεια, την ελευθερία και την ισότητα όλων.
Η μέρα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων λειτουργεί ως παγκόσμιος φάρος που υπενθυμίζει όχι μόνο τα επιτεύγματα της ανθρωπότητας στον τομέα των δικαιωμάτων, αλλά και τις δοκιμασίες που εξακολουθούν να υπάρχουν σε κάθε γωνιά του κόσμου. Είναι μια ευκαιρία για ενημέρωση, εκπαίδευση, αλλά και δράση για την προώθηση της προστασίας των δικαιωμάτων όλων ανεξαιρέτως.
Η Παγκόσμια Διακήρυξη περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα θεμελιωδών δικαιωμάτων, όπως το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία και στην ασφάλεια, την απαγόρευση των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή εξευτελιστικής μεταχείρισης, την ισότητα ενώπιον του νόμου, την προστασία από αυθαίρετη κράτηση, το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη, καθώς και την ελευθερία της έκφρασης, της σκέψης, της συνείδησης και της θρησκείας. Αν και η Διακήρυξη δεν έχει, αυστηρά ομιλώντας, νομικά δεσμευτικό χαρακτήρα, έχει επηρεάσει βαθιά τη διαμόρφωση διεθνών συνθηκών και εθνικών νομοθεσιών, καθώς και την ανάπτυξη μηχανισμών επιτήρησης και προάσπισης των ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η ηθική της δύναμη και η παγκόσμια απήχησή της την έχουν καταστήσει σημείο αναφοράς για κάθε συζήτηση γύρω από την ανθρώπινη αξιοπρέπεια.
Στον σημερινό κόσμο, όπου νέες προκλήσεις αναδύονται συνεχώς, όπως πόλεμοι, κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, διώξεις, περιβαλλοντικές κρίσεις, μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, η σημασία της Ημέρας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων γίνεται ακόμη πιο επιτακτική. Παρά την πρόοδο, σε πολλές περιοχές θεμελιώδη δικαιώματα συνεχίζουν να παραβιάζονται – δικαιώματα μειονοτήτων, παιδιών, προσφύγων, εργαζομένων ή ατόμων με αναπηρίες συχνά δεν προστατεύονται επαρκώς. Οι πραγματικότητες αυτές υπενθυμίζουν ότι η προστασία των δικαιωμάτων δεν είναι δεδομένη αλλά απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση.
Ο εορτασμός της Ημέρας δεν πρέπει να περιορίζεται σε συμβολικές αναρτήσεις ή επίσημες δηλώσεις. Απαιτεί ενεργό συμμετοχή πολιτών, οργανώσεων και κρατών. Είναι μια πρόσκληση να αναρωτηθούμε τι έχουμε επιτύχει, ποια είναι τα επόμενα βήματα και ποιοι άνθρωποι εξακολουθούν να μένουν στο περιθώριο. Να στηρίξουμε όσους αγωνίζονται για τα δικαιώματά τους και να ενισχύσουμε τις φωνές που ζητούν δικαιοσύνη, ισότητα και σεβασμό. Όπως τονίζουμε πάντα τα δικαιώματα δεν αποτελούν προνόμια για λίγους αλλά είναι εγγυημένα για όλους και απαιτούν συνεχή υπεράσπιση. Το μήνυμα είναι σαφές και διαχρονικό: κάθε μέρα πρέπει να είναι Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η 10η Δεκεμβρίου λειτουργεί ως υπενθύμιση, όμως οι αξίες της ισότητας, της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας οφείλουν να καθοδηγούν την καθημερινότητά μας, μέσα από τον σεβασμό, την αλληλεγγύη, την ενσυναίσθηση και την υπεύθυνη δράση. Μόνο έτσι η Διακήρυξη θα πάψει να είναι απλώς ένα ιστορικό κείμενο και θα γίνει πραγματικότητα για όλους.
